Σάββατο 2 Φεβρουαρίου 2013

ΤΑΣΟΣ ΑΓΓΕΛΙΔΗΣ ΓΚΕΝΤΖΟΣ:

http://tasosaggelidisgentzos.blogspot.gr/2012/12/blog-post_31.html

Ο τελευταίος απολογισμός.


















 Η λέξη τελευταίος... δε μου πολυαρέσει!
Το τελευταίο τσιγάρο μου πριν από περίπου ένα χρόνο... δε

 το θυμάμαι!
Και πάντα πίστευα πως θα το θυμάμαι...
Τελευταίος μαθητής δεν υπήρξα ποτέ!
Τη τελευταία φορά που την πάτησα... δε θέλω να τη θυμάμαι!
Είμαι κι εγώ ένας από αυτούς τους “φοβερούς” τύπους που 

όταν τους ρωτάς για τα ελαττώματά τους σου λένε στα 

σίγουρα... τα δύο παρακάτω;
Είμαι ευκολόπιστος...”
Είμαι τελειομανής!”
Ευτυχώς που δεν είμαι το ένα... και δοξάζω το Θεό που δε 

θέλω με τίποτε να γίνω το άλλο!
Και συνεχίζω...
Τα τελευταία λόγια των ανθρώπων που έφυγαν από κοντά 

μου δεν τα θυμάμαι... ίσως γιατί δεν ήταν τα πιο σημαντικά!
Μου αρέσει όμως πολύ το τέλος, αφού αν δεν υπάρξει τέλος, 

δε θα υπάρξει και αρχή...
Είμαι για δέσιμο!
Μου αρέσει το τέλος και δε μου αρέσει το τελευταίος!
Θα μπορούσα να το αναλύσω, αυτά όμως τα έγραψα... και 

κάποιοι τα διαβάσατε...
Περί απολογισμών λοιπόν ο λόγος!
Να τους πραγματώσουμε παίδες και τους προσωπικούς μας 

απολογισμούς τούτες τις τελευταίες ώρες του χρόνου, τη 

στιγμή που ακόμα μια πληθωρική χρονιά έρχεται με φόρα 

κατά πάνω μας και το πλέον σίγουρο είναι πως η αφεντιά της 

θα αράξει επί μακρόν πάνω στις ανθεκτικές πλάτες μας.
Το 2013 έρχεται...
Κανείς δε μπορεί να το σταματήσει!
Κι εγώ - ο ουσιαστικά και φαινομενικά ανόητος, - αισιόδοξος 

από τη φύση μου, πιστεύω πως τα πράγματα θα πάνε καλά 

για μας και για την πατρίδα μας...
Δεν είναι κακό ο καθένας από εμάς να προσπαθεί - με τις 

προσωπικές του δυνάμεις, με το μυαλό που διαθέτει και με τις

εμπειρίες που του έλαχαν - να κατανοήσει μερικώς κάποια 

βασικά πράγματα για τον εαυτό του, ούτε είναι κακό να 

θελήσει να βελτιώσει το παρόν του παρόντος του!
Προσπάθειες λοιπόν...
Το 2012 μας κουνά με νόημα άσπρα και μαύρα μαντίλια... και 

μας αποχαιρετά...
Τα άσπρα μαντίλια είναι της μια χρήσης...
Τρέχω από πίσω του με το καλάθι των αχρήστων και μαζεύω 

τα πεταμένα... για να τα μεταμορφώσω κάποτε σε λόγο!
Τι συνέβη άραγε στον καθένα μας, τι ακριβώς σκέφτηκε, τι 

ουσιαστικό, πρωτόγνωρο ή δημιουργικό βίωσε τη χρονιά που 

σε λίγο θα κλειδώσουμε στα δωμάτια του παρελθόντος μας,

 που διαφοροποιήθηκε από τους υπόλοιπους θνητούς και σε 

τι, με ποιο τρόπο κατάφερε τελικά να ξεπεράσει τα ακάνθινα 

εμπόδια μέσα σε αυτή τη χρονιά... μόνο αυτός και η ματωμένη 

συνείδησή του θα το γνωρίζει.
Την ταλαιπωρούμε πολύ τη συνείδησή μας τούτες τις 

δύσκολες ώρες!
Άλλοι παντρευτήκατε μέσα στο δίσεκτο 2012, άλλοι πάλι χωρίσατε  

άλλοι ερωτευτήκατε...
Έρωτας με ανταπόκριση...
Έρωτας χωρίς ανταπόκριση!
Έρωτας με σήμερα...
Έρωτας με σήμερα και αύριο...
Έρωτας χωρίς σήμερα και χωρίς αύριο!
Όλα κατανοητά, όλα αποδεκτά!
Κι οι λογαριασμοί του σπιτιού και του εξοχικού απλήρωτοι!
Κι οι κοινωνικές διακρίσεις ακόμα πιο έντονες...
Αυτό με κάνει να χάνω τη λογική μου!
Κι η υποκρισία των περισσοτέρων να έχει κάθε βράδυ την 

τιμητική της!
Και τα κοπλιμέντα της ομάδας να παίρνουν και να δίνουν...
Το 2012 δεν ήθελα και – σε συνεννόηση πάντα με την 

εκδότριά μου - δεν έβγαλα κάποιο καινούργιο μυθιστόρημα.
Ήθελα να χαρώ αυτό που έβγαλα το 2011!
Να το διαβάσουν πολλοί και να αισθανθούν όλα εκείνα τα 

συναισθήματα που αισθάνθηκα εγώ...
Ευχαριστώ από καρδιάς όλους τους αναγνώστες των “Ψυχών” μου!
Εσείς με ξέρετε περισσότερο...
Θα βγάλω λοιπόν για όλους εσάς το 2013 ένα μυθιστόρημα 

που θα μιλά για τη γυναικεία εκδίκηση...
Θα με ρωτήσετε...
Είναι η εκδίκηση “προνόμιο” των γυναικών;
Η εκδίκηση... είναι ένα συναίσθημα των αδυνάτων...
Δεν έγραψα τόσο όσο θα ήθελα μέσα στο 2012, σίγουρα δεν 

έκανα όλα αυτά που θα ήθελα...
Ποιος τα έκανε άλλωστε...
Καλή μας χρονιά!


Ανν Λου: Ο χρόνος που μετράει

 http://ann-lou.blogspot.gr/2013/02/blog-post_2.html?spref=bl

Ανν Λου: Ο χρόνος που μετράει:      

Μπορούμε να ζούμε με δυό τρόπους. Να ζούμε πέντε λεπτά και να χρειαζόμαστε μια μέρα μετά για να τα περιγράψουμε ή να ζούμε μια μέ...

Παρασκευή 1 Φεβρουαρίου 2013

ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΔΥΟ ΑΓΓΕΛΟΥΣ (Εκδ. Ωκεανός)



Μετά από δύο ώρες πετάχτηκε όρθιος, σχεδόν τρομαγμένος. Πότε πριν δεν είχε ξαναγίνει. Η Μελτίνη είχε μπει στο όνειρό του. Μια εκδοχή της Μελτίνης αρκετά ευδιάκριτη, περίπου όπως την θυμόταν από το περασμένο απόγευμα κι όπως την αποθέωνε μες στο όνειρο η δική του φαντασία που με έκπληξή του διαπίστωνε ότι τη φιλοξενούσε, ανεξάρτητα από τις συνειδητές του προθέσεις, με έναν πολύ στοργικό τρόπο. Όντως πρωτόγνωρο, αφού τέτοια τιμή το υποσυνείδητό του δεν την είχε κάνει ποτέ πριν σε καμιά άλλη.
Η εικοσιπεντάχρονη καλλονή είχε φύγει. Ίσως τελικά ήταν λάθος αυτή η περιπέτεια της μιας βραδιάς που ακολούθησε μετά τη συνάντηση του με τη Μελτίνη.  Ήταν ολομόναχος στο σπίτι κι αυτή την φορά η μοναξιά του έμοιαζε πρωτόγνωρη, διαφορετική, θλιμμένη και συνάμα εξαγνιστική, ήθελε να πιστεύει.


ΙΟΥΛΙΑ ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΥ:

 http://city-mag.weebly.com/7/post/2013/01/10.html#.UQvyLVmGwj0.facebook
Ένα διαφορετικό καλοκαίρι με τον παππού Λορέντζο - «Εκκρεμείς καρδιές»
    Άλλη μία παραδόξως θυελλώδης μέρα για Ιούλιο μήνα κρατούσε τον παππού Λορέντζο και το Θωμά κλεισμένους στο σπίτι. Από το πρωί μόνο στο μπαλκόνι βγήκε για λίγο ο μικρός Θωμάς, ακούγοντας τη θάλασσα από μακριά έξαλλη να τα έχει βάλει με όλους και με όλα. Όταν ήταν κακοδιάθετη, προτιμούσε να μην την επισκέπτεται, γιατί γινόταν δυσάρεστη και δύστροπη. Ενίοτε και απειλητική.
     «Όποτε τη βλέπεις έτσι να μην την πλησιάζεις ποτέ» έλεγε ο παππούς. «Άσε να της περάσει πρώτα και μετά. Δεν ξέρεις στη μανία της πόσους έχει κρατήσει σαν ζαχαρωτά παρηγοριάς για τις καταθλιπτικές της κρίσεις».
       Ακόμα και στη θάλασσα συμβαίνει η κατάθλιψη λοιπόν; Πάντα τον έβαζαν σε σκέψεις τα λόγια του παππού Λορέντζο. Φοβόταν κιόλας όμως ο Θωμάς με τις διηγήσεις τρόμου από τα ταξίδια του στους ωκεανούς, τις ερήμους και τις ζούγκλες, και χωρίς δεύτερη κουβέντα, τρεις μέρες τώρα στο κύμα κακοκαιρίας, έπαιζαν επιτραπέζιο, άκουγε και ωραίες ‒ευτυχώς!‒ ιστορίες, και τέλος πείραζε τη Σμαραγδένια. Όταν την έβρισκε, καθώς εκείνη φοβόταν πιο πολύ με τα αστραπόβροντα και γινόταν καπνός! Αυτή, βέβαια, ήταν η γάτα του παππού με τα τεράστια καταπράσινα μάτια και το πληθωρικό πορτοκαλί τρίχωμα. Ήταν πράγματι αθάνατη, επιβεβαιώνοντας την εφτάψυχη ιδιότητά της, παρότι δεν την έλεγαν Αθανασία. Και όχι γιατί πρόσεχε από φόβο, αλλά γιατί όντως είχε γλιτώσει από φορτηγά, αγριόσκυλα και την «επιδημία φόλας», έτσι την έλεγε ο παππούς, που πριν κάποια χρόνια ξεπάστρεψε σχεδόν όλες τις γάτες και τα πουλιά της περιοχής. Στην μπροστινή αυλή, επίσης, με τα λουλούδια ή στην πίσω με το μποστάνι, προφυλαγμένο τώρα, δεν μπορούσε να σταθεί με τόσο αέρα, και έτσι η μόνη του επαφή με τον έξω κόσμο ήταν οι απέναντι.
        Έβλεπε το μίνι σκύλο τους να γαβγίζει άγρια με την ασύμμετρα στεντόρεια φωνή του κάθε που ο Θωμάς ξεμυτούσε πίσω από την κουρτίνα. Σαν να έπαιζαν το παιχνίδι βγαίνεις-γαβγίζω, υπήρχε τέλειος συγχρονισμός. Και, όταν πλησίαζε χωρίς να βγαίνει, τον άκουγε να κλαψουρίζει, γιατί έχανε την ευκαιρία να γαβγίσει λίγο ακόμα. Υπό άλλες συνθήκες τον τρόμαζε με τα καμώματά του και τις ξαφνικές αγριοφωνάρες του, αλλά τώρα είχαν βρει παρηγοριά στη βαρεμάρα τους και οι δύο. Πίσω στο σπίτι είχε την Κατερίνα. Μία πιτσιρίκα στην απέναντι πολυκατοικία, που έμενε στον πρώτο, ενώ εκείνος στο δεύτερο, και έπαιζαν με την αόρατη μπάλα του. Της την πετούσε και την κατηύθυνε πού να τη βρει, για να την πιάσει και να του την πετάξει πίσω. Μερικές φορές την παίδευε λίγο παραπάνω από το κανονικό, εφόσον δεν την είχε πετάξει ακόμα, και την έστελνε δεξιά και αριστερά στο μπαλκόνι της, για να τη βλέπει να τρέχει. Του άρεσε να τη βλέπει να τρέχει. Εκείνη, αντίθετα, ούτε μία φορά δεν είχε διανοηθεί να την κρατήσει χωρίς να την πετάξει αμέσως πίσω. Ήταν γλυκιά η Κατερίνα, με ξανθό κοντό μαλλάκι, αδυνατούλα, με μάτια πρασινομελιά και σπιρτόζικα, δεν του είχε πει ποτέ όχι. Μπορεί να την παντρευόταν όταν θα μεγάλωνε και γινόταν σπουδαίος άντρας. Αλλά δε θα της αποκάλυπτε ποτέ την αλήθεια για το αθώο παιχνίδι της προσποίησης. Ίδρωσαν τα χέρια του σε αυτές τις σκέψεις. Καλύτερα να αναστατώνεται με τέτοιες παρά με άλλες. Τις κρατούσε για τον εαυτό του άλλωστε.
       «Μην τον ερεθίζεις και εσύ. Αφού ξέρεις ότι είναι νευρικός» του είπε ήρεμα και σταθερά ο παππούς για πολλοστή φορά. «Έλα να παίξουμε μία τελευταία παρτίδα και μετά θα πας για ύπνο. Θα δεις που αύριο θα ’χει καλό καιρό να πάμε και για μπάνιο. Ξέσπασε ό,τι ήταν».
         Ο παππούς Λορέντζο καθόταν σε μία κουνιστή καρέκλα με περίτεχνους ξύλινους τορνευτούς έλικες αντί για πόδια και με πλάτη διακοσμημένη σε σχήμα λύρας με μικρές ψηφίδες από φίλντισι. Ακόμα και αυτά μπορούσαν να λειτουργήσουν ως παιχνίδι τώρα για το Θωμά, το να παρατηρεί το θαυμαστό κόσμο του παππού. Το σπίτι του ήταν σαν παράξενος πύργος. Το είχε φτιάξει με τα χέρια του. Δέκα χρόνια τού πήρε η κατασκευή. Όταν παντρεύτηκε η μαμά του Θωμά, μικρή, και πέθανε η γιαγιά, νέα σχετικά, εκείνος συνέχισε τα περιηγητικά ταξίδια του και σε κάθε επιστροφή πρόσθετε νέα υλικά. Ο συνδυασμός τους κατέληξε σε ένα πολύχρωμο κτίσμα με γήινες αποχρώσεις, που στο Θωμά φαινόταν σαν να είχε πεταχτεί από βιβλίο ή σαν να είχε κατέβει από τον ουρανό. Οι τοίχοι μέσα ήταν καλυμμένοι με φωτογραφίες και πίνακες μικρούς και μεγάλους, φιλοτεχνημένοι οι πιο πολλοί από τον ίδιο, με κορνίζα φτιαγμένη συνήθως από τα κοχύλια του. Για τη ζωγραφική του καταδεχόταν να θυσιάσει μέρος της συλλογής του.
       Είχε συγκεντρώσει όλα τα έπιπλα από παλαιοπωλεία και το καθένα αποτελούσε ένα κομμάτι μιας άτυπης συλλογής που ο παππούς χρησιμοποιούσε κανονικά στην καθημερινότητά του. Το πιο σύγχρονο έπιπλο στο σπίτι ήταν του μεσοπολέμου. Επρόκειτο για ένα πολυέπιπλο εισόδου, με ενιαία ξύλινη πλάτη στυλωμένη στον τοίχο, έναν καθρέφτη αριστερά στο ύψος του μπούστου, για να κοιτάζεται όποιος βγάζει το πανωφόρι του, και ένα μικρό συρτάρι στο ύψος των χεριών, όπου ο παππούς έβαζε τα κλειδιά και άλλα μικροαντικείμενα πρώτης ανάγκης. Δεξιά κάτω αναπτυσσόταν οριζοντίως ένας χώρος για τις ομπρέλες, που στερεώνονταν σε μία εσοχή στην ενιαία με την πλάτη ξύλινη βάση του επίπλου, ενώ πάνω κρεμούσε κανείς το παλτό του σε μία εξίσου οριζόντια αναπτυγμένη μεταλλική μπάρα με διάσπαρτους στερεωμένους γάντζους.
       Ο Θωμάς κάθισε και αυτός, απέναντι από τον παππού. Μεταξύ τους δέσποζε το καλογυαλισμένο τραπεζάκι παιχνιδιού, αντίκα περασμένου αιώνα, που μπορούσε να μεταβληθεί, αποκτώντας πολλές λειτουργίες για εξοικονόμηση χώρου. Δεξιά και αριστερά υπήρχαν συρταράκια για τα πούλια των αντιπάλων, και, φυσικά, το εν λόγω παιχνίδι δεν ήταν άλλο από το σκάκι. Ο παππούς το διαφύλαττε ως κόρην οφθαλμού, εφόσον ήταν το αγαπημένο του, και δεν υπήρχε περίπτωση να το μαζέψει, να το παραγκωνίσει ή να το μετατρέψει σε ό,τι άλλο κλείνοντάς το. Η συμφωνία, όμως, παρέμενε πάντα συμφωνία. Κάθε μέρα πρώτα έπαιζαν μία παρτίδα σκάκι, γιατί η στρατηγική στη ζωή είναι το κλειδί για να ανοίγουν πόρτες, έλεγε ο παππούς. Τι πόρτες ήταν αυτές μάλλον θα έπαιρνε καιρό στο Θωμά να βρει. Και μετά διάβαζαν ιστορίες ή του διηγούνταν ο παππούς κάποια φανταστική αφήγηση, επινοημένες τις νόμιζε ο Θωμάς τουλάχιστον. Τις τελευταίες τρεις μέρες τα έκαναν ανάκατα, βέβαια, μένοντας τόσες ώρες κλεισμένοι μέσα και θέλοντας κάπως να γεμίσουν το χρόνο τους.
     Όσο έπαιζαν σκάκι, στο μεταξύ, ο παππούς έβαζε παλιούς δίσκους κλασικής μουσικής σε ένα γραμμόφωνο-έπιπλο, που διέθετε ντουλαπάκι γεμάτο με δίσκους από κάτω και στο πλάι του μία μανιβέλα, την οποία κάθε τόσο κούρδιζε, για να μπορεί η βελόνα να γρατζουνά το δίσκο. Συχνά η μουσική ταίριαζε με τις εντάσεις του καιρού, κάνοντας υποβλητική την ατμόσφαιρα και το Θωμά να τρέμει πιο πολύ από τη γάτα. Η αλήθεια ήταν ότι ο ήχος έβγαινε καλός, παρότι δεν επρόκειτο για τελευταίας τεχνολογίας ηχεία ή σιντί πλέιερ, σαν εκείνα που είχαν στο σπίτι. Πού να τα έλεγε αυτά στο Φίλιππο, ένα συμμαθητή του στο σχολείο, σαΐνι στα κομπιούτερ και τα γκάτζετ νέας τεχνολογίας, θα γελούσε σίγουρα. Ήδη τον παίδευε με τα χοντροκομμένα του σχόλια, γιατί δεν είχε κινητό. Μόνο η Κατερίνα θα τον καταλάβαινε, που δεν τον είχε κοροϊδέψει ποτέ. Αλλά μετά θα τον βούλωνε ισχυριζόμενος ότι τα πιο πολλά γκάτζετ και κομπιούτερ θα είχαν ξεμείνει από μπαταρία, γιατί με τους κεραυνούς κοβόταν για ώρες το ρεύμα, ενώ το γραμμόφωνο και τα κεριά συνέχιζαν μια χαρά τη δουλειά τους.
          «Συγκεντρώσου!» του είπε ο παππούς επαναφέροντάς τον στην τάξη από την ανεξέλεγκτη ονειροπόληση. «Ποιο είναι το πιο δυνατό πιόνι σε μια παρτίδα σκάκι;» τον ρώτησε διερευνητικά. «Για να δω τι έμαθες!»
          «Ο βασιλιάς!» αποκρίθηκε σίγουρος ο Θωμάς, κορδωμένος για την ετοιμόλογη απάντησή του.
          «Για το βασιλιά γίνονται όλα. Ή για το βασίλειό του, καλύτερα. Αλλά όχι!»
          Σκεφτόταν ο μικρός Θωμάς, αιφνιδιασμένος και απογοητευμένος με την αστοχία του.
          «Η βασίλισσα!» συνέχισε αποκαλυπτικά με τη βαθιά ζεστή φωνή του ο παππούς Λορέντζο. «Τι θα ήταν ένας βασιλιάς χωρίς τη βασίλισσά του; Όταν χάνει τη βασίλισσα είναι σαν να μένει χωρίς καρδιά. Γι’ αυτό συνήθως μετά από λίγο πεθαίνει».
          Ο παππούς Λορέντζο είχε πάντα σπουδαίες εξηγήσεις για τον κόσμο, τον είχε γνωρίσει εξάλλου πιθαμή προς πιθαμή. Τον είχε φάει με το κουτάλι, όπως θα έλεγαν πολλοί, και τώρα ο Θωμάς ένιωθε την κοιλιά του να γουργουρίζει με τούτα και με κείνα που του έλεγε ο παππούς. Έτσι σιγά σιγά του άνοιξε η όρεξη, γιατί στην αρχή που πήγε εκεί δεν είχε καθόλου. Και, επειδή ο παππούς το ήξερε, φύλαγε πάντα κάτι πρόχειρο άμεσα διαθέσιμο, ώστε να εκμεταλλεύεται το αναπάντεχο άνοιγμα της όρεξης, όποτε ξεπεταγόταν σαν πυροτέχνημα καλής συγκυρίας. Έσπρωξε, λοιπόν, προς το μέρος του ένα πιάτο γεμάτο με ολικής άλεσης μπισκότα, καλυμμένα με μία ανοιχτή χαρτοπετσέτα, που άρεσαν στο Θωμά, και πήγε στην κουζίνα να του ζεστάνει λίγο γάλα στο γκαζάκι, ώστε να μην τα τρώει σκέτα.
          Ο Θωμάς χάζευε και πάλι στο χώρο τα όσα συγκέντρωνε ο παππούς από τη θάλασσα. Ανάμεσα στα πολύ παλιά έπιπλα και τις φθαρμένες πλεκτές καρέκλες-αντίκα υπήρχαν αστερίες, ξύλα με διάφορα περίεργα σχήματα, βότσαλα όλων των ειδών, ταξινομημένα σε βάζα ανάλογα με το χρώμα και το σχέδιό τους, αλλού εκείνα με σχήμα σταυρού, με παράλληλες γραμμές ή με τρύπα στη μέση, κόκαλα σουπιάς, υπολείμματα από δίχτυα ψαράδων και ποικίλα αντικείμενα αφημένα στην παραλία. Άλλοι θα τα θεωρούσαν σκουπίδια, όπως τα κάθε σχήματος και χρώματος κοκαλάκια κοριτσιών, τα παιδικά πλαστικά παπουτσάκια από εκείνα που προστατεύουν τα τρυφερά ποδαράκια στα σκληρά βότσαλα, τις πιπίλες, τα μισοξεχαρβαλωμένα καπέλα, τα χαμένα μαγιό, ένα μυστήριο άδειο κλουβί με κάτοπτρα, τις διάφορες κούκλες, τα ξεχασμένα βιβλία που συνέθεταν τόσα χρόνια την ειδική βιβλιοθήκη ιστοριών παραλίας και μη, και άλλα πολλά. Ο παππούς είχε αντίθετη άποψη βέβαια και, αν εξαιρέσουμε τα βιβλία, όλα τα υπόλοιπα αποτελούσαν τη ζωντανή απόδειξη υπαρκτών ανθρώπινων ιστοριών, ή των υπολειμμάτων τους έστω, όπως συνήθιζε να τονίζει.
     «Πόσο παράλογο είναι να δίνουν οι άνθρωποι ονόματα που, ουσιαστικά, δε σημαίνουν τίποτα! Γιατί να βγάλεις κάποιον Αθανασία, αφού στο τέλος πεθαίνει; Το Γρηγόρης έχει νόημα» είπε ο Θωμάς στον παππού μόλις επέστρεψε με το γάλα του.
     «Οι άνθρωποι ζουν μέσα μας, Θωμά! Μερικές φορές τα νοήματα πρέπει να ψάξεις, για να τα βρεις, δεν επιπλέουν στην επιφάνεια περιμένοντάς σε πότε θα τα δεις. Χρειάζεται να βουτήξεις, και κάποιες φορές πολύ βαθιά μάλιστα».
         Αυτό θα το καταλάβαινε πολύ καλά ο μικρός Θωμάς.
        «Εμένα γιατί με λένε Θωμά;»
         «Γιατί έλεγαν έτσι τον παππού σου, τον πατέρα του πατέρα σου».
         «Θα προτιμούσα το Λορέντζο, θυμίζει ιππότη και περιπέτεια».
        «Τώρα έγινε, πάει. Η μαμά σου δεν ήθελε να στεναχωρήσει τον μπαμπά σου σε αυτό. Και εμένα δε με ενδιέφερε. Έπειτα το Θωμάς σού ταιριάζει».
     «Και γιατί μου ταιριάζει δηλαδή;»
    «Γιατί έχεις το μικρόβιο της αμφιβολίας! Και καλά κάνεις δηλαδή. Η αμφιβολία πηγάζει από την ανάγκη της αναζήτησης, που οδηγεί στο ταξίδι της σκέψης. Μπορεί να μην απέχει τελικά πολύ από ό,τι σου θυμίζει το δικό μου όνομα. Μένει να καλλιεργήσεις και να εξευγενίσεις αυτό το στοιχείο, χωρίς να ξεχνάς την καρδιά, που ανοίγει το δίαυλο για τα μεγαλύτερα ταξίδια. Σε αυτό, βέβαια, υπάρχει μία παράμετρος που μένει να λυθεί» είπε τότε ο παππούς με αινιγματικό ύφος.
        «Ποια είναι αυτή;»
     «Η χώρα με τις εκκρεμείς καρδιές! Θα έπρεπε να γράψουμε μία ιστορία για αυτό το θέμα» συνέχισε αποκαλυπτικά. «Μπορείς να τη γράψεις εσύ αν θες και να μου την αφηγηθείς κάποια μέρα».
       «Πρώτη φορά ακούω για αυτή!» τον κοιτούσε έκπληκτος ο Θωμάς με γουρλωμένα μάτια. «Δε θα μπορούσε να υπάρχει μία τέτοια χώρα. Μου φαίνεται απίθανο!»
      «Σαφώς και υπάρχει. Είναι η χώρα που φιλοξενεί προσωρινά τις εκκρεμείς καρδιές μέχρι να ξαναβρούν τη θέση τους! Οι πιο πολλοί εδώ, αφελείς, κατά τη γνώμη μου, τις κρεμούν στα δέντρα τα Χριστούγεννα ή τις χρησιμοποιούν στη διακόσμηση του σπιτιού. Αλλά αποτελούν ψευδαίσθηση, έναν αντικατοπτρισμό. Γιατί θα εξαφανιστούν αμέσως μόλις η καθεμιά βρει τη θέση της».
         «Και γίνεται συχνά αυτό που λες; Γιατί εγώ έχω δει πολλές τέτοιες κρεμασμένες σε σπίτια και σε μαγαζιά».
        «Ναι, παραμένει και αυτή ως εκκρεμότητα, η αλήθεια είναι… Χμ!» έκανε ο παππούς χαϊδεύοντας σκεπτικός το παχύ κιτρινόλευκο από την πίπα μουστάκι του, όπως έκανε κάθε φορά που σκεφτόταν κάτι σοβαρά. «Μα γι’ αυτό πρέπει να γράψουμε την ιστορία. Όσοι κρεμούν τις καρδιές έχουν και οι ίδιοι μία εκκρεμότητα. Βλέπεις εσύ καμιά καρδιά εδώ μέσα κρεμασμένη;»
        Κοίταξε το Θωμά, που εκείνη την ώρα κρατούσε στη χούφτα του συνοφρυωμένος το μενταγιόν του. Και δεν ήταν συνοφρυωμένος γιατί ο παππούς κατάλαβε πως δεν το φορούσε πια στο λαιμό του αλλά το κρατούσε στην τσέπη, ούτε γιατί ντρεπόταν λίγο για το κατακόκκινο χρώμα του σε σχήμα καρδιάς, θεωρώντας το κάπως κοριτσίστικο.
          «Τι είναι αυτό; Για να δω!»
          Ο παππούς Λορέντζο πήρε στα χέρια του το μενταγιόν, σαν να το αντίκριζε για πρώτη φορά, το άνοιξε και μέσα βρήκε… Δε βρήκε τίποτα!
          «Εγώ θυμάμαι ότι είχε μία φωτογραφία εδώ με σένα και τους γονείς σου, πού είναι;» έκανε λίγο ανήσυχος, διαπιστώνοντας την απουσία.
          «Την έχασα».
          «Δε χάνονται έτσι οι φωτογραφίες, και μάλιστα μέσα από ένα μενταγιόν».
          «Οχού!!! Την έχασα σου λέω. Δεν ξέρω πού είναι».
         «Καλά, αφού το λες εσύ, μπορεί και να χάθηκε. Εδώ κάνουν φτερά οι άνθρωποι, δε θα κάνουν τα πράγματα; Ίσως εξαιτίας όλων αυτών να πρέπει εσύ να γράψεις την ιστορία».
          «Ποια ιστορία;»
        «Ε, δεν είπαμε; Για τις εκκρεμείς καρδιές. Θα δείξεις και στη δασκάλα, επιστρέφοντας το φθινόπωρο στο σχολείο, ότι δε χάζευες απλώς όλη την ώρα».
          «Καλά, και πού να πω ότι πάνε όταν σταματούν να είναι εκκρεμείς, αν τη γράψω τελικά;»
          «Χμ! Επιστρέφουν στον κάτοχό τους, φυσικά! Δεν έχεις ακούσει κανέναν να λέει “Ουφ! Πήγε η καρδιά μου στη θέση της”; Αυτό εννοούν».
          «Και τι γίνεται τότε;»
         «Τότε τη θέση τους παίρνει ένα φωτεινό σημείο συμπληρώνοντας το κενό, σαν να νικιέται λίγο λίγο το σκοτάδι».
         «Είναι πολύ σκοτεινά εκεί, παππού;»
         «Όχι πολύ. Αλλά το φως έχει δουλειά ακόμα μέχρι να διαχυθεί παντού».
          «Ε, τι να γράψω μετά; Τα είπες όλα εσύ!»
         Κοίταξε όλο αμφισβήτηση τον παππού Λορέντζο ο Θωμάς.
          «Εγώ; Τίποτα δεν είπα! Αυτά είναι γνωστά σε όλους. Εσύ μένει να αποκαλύψεις την αθέατη πλευρά της ιστορίας».
          «Δεν καταλαβαίνω γιατί οι άνθρωποι λένε ιστορίες! Μου φαίνεται χαζό. Αφού τίποτα δεν είναι αλήθεια έτσι κι αλλιώς».
         «Έτσι λες; Χμ! Θωμά, μόνο όταν νιώσεις πραγματικά την ανάγκη να αφηγηθείς μία δική σου ιστορία θα καταλάβεις το γιατί».
         Ο Θωμάς πήγε για ύπνο τελικά νευριασμένος και συγχυσμένος χωρίς να ξέρει το γιατί. Ο παππούς Λορέντζο, σκεφτόταν, είχε ενδιαφέρουσες απόψεις συνήθως για τον κόσμο, αλλά κάποιες τού φαίνονταν τελείως χαζές. Άκου η χώρα με τις εκκρεμείς καρδιές! Το μόνο εκκρεμές που ήξερε ήταν εκείνο του ρολογιού στο σαλόνι, που, όταν έπαιζαν σκάκι, τον ζάλιζε με το πέρα δώθε του και δεν τον άφηνε να συγκεντρωθεί. Ίσως γι’ αυτό να έχανε σε όλες τις παρτίδες, τώρα που το συλλογιζόταν!
        Στ’ αλήθεια πάντως δεν είχε ιδέα πού ήταν η φωτογραφία. Μία μέρα άνοιξε το μενταγιόν, γιατί φοβήθηκε ότι άρχισε να ξεχνά τη μορφή των γονιών του, και τότε διαπίστωσε πως είχε χαθεί. Την έψαξε παντού, κάτω από το κρεβάτι, μες στα παπούτσια, στις μικρές τσέπες του λούτρινου καφέ αρκούδου του, σε κάθε γωνιά του σπιτιού, τίποτα. Η φωτογραφία είχε διά μαγείας κάνει φτερά! Όπως είπε ο παππούς, εδώ κάνουν φτερά οι άνθρωποι, και σαν να είχε ένα δίκιο σε αυτό. Τη μαμά του Αθανασία την έλεγαν, που σημαίνει εκείνη που δεν πεθαίνει, και τώρα βρισκόταν με τους δίκαιους, άκουσε να λένε στην εκκλησία εκείνο το κατάμαυρο πρωινό. Ή με τους δικαιωμένους; Ή με τους αδικημένους; Μπερδεύτηκε ξανά. Και σε εκείνον ούτε ένα τόσο δα της ίδιας του της μαμάς δεν του αναλογούσε; Μόνο εκείνη ήταν αδικημένη;
       Και για τον μπαμπά Γρηγόρη, που ήταν ράκος, όλοι είχαν να πουν. Χαμηλόφωνα, όπως κάνουν συνήθως οι μεγάλοι, και όχι μόνο στις κηδείες. Εκείνον, πάλι, δεν τον πρόσεχαν, σαν να ήταν και χαζός εκτός από μικρός, στεναχωρημένος και νευριασμένος. Και έναν κόμπο στο λαιμό είχε και στο στομάχι, αλλά για αυτά κανείς δεν τον ρωτούσε. Όλο για τη μαμά έλεγαν τι καλή και ότι κακός λόγος δεν ακούστηκε ποτέ ή παράπονο από εκείνη. Και εντάξει η καλοσύνη, το παράπονο γιατί; αναρωτιόταν. Όλα τέλεια είναι, δηλαδή, για να μην έχουμε ποτέ παράπονα; Λες και η σιωπή είναι ωραίο να επικρατεί και εκτός νεκροταφείου. Νεκρόπολη την έλεγε πιο καλά ο παππούς. Όταν πήγαν, ας πούμε, με τη μαμά να πάρουν παπούτσια και το ένα ζευγάρι τον στένευε τόσο, που του ήρθε να βάλει τα κλάματα από τον πόνο, να μη μιλούσε; Να υπέμενε σαν καλό παιδί το μαρτύριο; Και πώς θα έτρεχε μετά στο προαύλιο με τους φίλους του;
     Έτρεχε… φίλοι… Ο μπαμπάς Γρηγόρης, βιαστικός όπως πάντα, δεν περίμενε να ανάψει το κόκκινο, και ήρθε το μπαμ! Η μαμά διαλύθηκε, έγινε κομματάκια. Έτσι τη φανταζόταν μες τα νεύρα του, σαν να γινόταν πιο πολλές έτσι, εφόσον δεν είχε ούτε τη μία. Στην αρχή δεν είχε εικόνες, δε σκεφτόταν τίποτα. Πώς αισθάνεσαι, Θωμά; τον ρωτούσαν. Δεν αισθάνομαι τίποτα, έλεγε. Σιγά σιγά άρχισε να πυρώνει κάτι μέσα του, εκεί στο στομάχι, τα πόδια του μούδιαζαν, το μυαλό του καιγόταν με μαύρα όνειρα, λες και όλα φιλτράρονταν από παραμορφωτικό καθρέφτη. Ενώ παλιά του άρεσε να βλέπει όνειρα, σταδιακά του κόπηκαν και η όρεξη και ο ύπνος. Και στην καρδιά κενό, σαν να μην υπήρχε τίποτα εκεί. Αργότερα, όμως, την έφερνε στο μυαλό του ως ένα τεράστιο χαμόγελο που διαλυόταν σε χίλια κομμάτια και γινόταν σκόνη. Τίποτε δεν έμενε. Αέρας όλα. Πώς να νιώθει την καρδιά του μετά!
       Ευτυχώς ο μπαμπάς του τουλάχιστον ήταν καλά. Όλα γρήγορα γίνονται κάτι τέτοιες στιγμές, δεν καταλαβαίνεις. Και μετά το ίδιο γρήγορα έφυγε και εκείνος. Έπαθε σοκ, έλεγαν, αλλά τη γλίτωσε με ένα κάταγμα στο χέρι. Τέτοιο σοκ, όμως, που δεν μπορούσε ούτε να αντικρίσει το Θωμά ούτε να μείνει μόνος του μαζί του. Έτσι βρέθηκε να περνά το καλοκαίρι με τον παππού κοντά στη θάλασσα. Ο ασυνήθιστος παππούς έφερνε πάντα σε αμηχανία τον μπαμπά του, που δεν ήθελε πολλές σχέσεις μαζί του, γιατί τον θεωρούσε ιδιόρρυθμο και έβλαπτε το ίματζ του στην εταιρεία, στους κύκλους του, ακόμα και στον ίδιο εκείνο το Θωμά θα ήταν κακή επιρροή. Έτσι τουλάχιστον τον είχε ακούσει να λέει στη μαμά του παλιά. Γι’ αυτό μόνο με τους συγγενείς του μπαμπά διατηρούσαν σχέσεις μέχρι τότε. Η μαμά του μάλλον ήταν όντως πολύ ήπια, όπως έλεγαν όλοι. Και τώρα που έχασε τα αυγά και τα πασχάλια ο μπαμπάς Γρηγόρης, ο Θωμάς έμενε με τον παππού, που λίγο τον είχε ζήσει, και ο μπαμπάς ποιος ξέρει; Μόνος.
     Άρον άρον με μία μικρή βαλιτσούλα στο χέρι πήγε με το λεωφορείο στον παππού, καθώς ο μπαμπάς του δεν μπορούσε να οδηγήσει, μαζί με τον αρκούδο του, που έτρωγε ζούληγμα γερό στις δυσκολίες, αλλά δεν το έλεγε σε κανέναν, γιατί ντρεπόταν. Λίγο αργότερα του έστειλαν και το κρεβάτι του. Η μόνη παραχώρηση που του έγινε σε «έπιπλο». Έτσι, κοιμόταν στο τεράστιο πουφ του, που ήταν προστατευμένο γύρω γύρω με μία κουνουπιέρα κρεμασμένη από το ταβάνι, ειδική κατασκευή του παππού Λορέντζο, απωθητική για τα κουνούπια. Α, πήρε βέβαια και την αόρατη μπάλα του! Αλλά αυτή δε μετρούσε, την έπαιρνε παντού. Άλλωστε, μόνο εκείνος μπορούσε να τη δει. Στα μάτια του χρύσιζε συνδυάζοντας πολλά χρώματα μαζί, αλλά το κυρίως ατού της ήταν ότι έλαμπε στο σκοτάδι. Αυτό δεν το είχε φανερώσει σε κανέναν, ούτε στην Κατερίνα. Όταν το είπε στον παππού, όμως, του απάντησε σιβυλλικά με το χαρακτηριστικό του ύφος.
      «Χμ! Πάντα χρειάζεται ένας φωτεινός φίλος δίπλα μας για τα μεγάλα σκοτάδια. Κράτα τη γερά κοντά σου. Ποτέ δεν ξέρεις πότε μπορεί να σου χρειαστεί».
     Και, σκεφτόμενος αυτά, αποκοιμήθηκε ο μικρός Θωμάς. Στον ύπνο του όντως βρέθηκε στη χώρα με τις εκκρεμείς καρδιές. Ήταν αμέτρητες, όλων των χρωμάτων, και μία εσωτερική λάμψη έκαιγε στον πυρήνα τους, αναδεικνύοντας το επίχρισμά τους διαφανές. Ο ίδιος καθόταν σε μία κατακόκκινη, όπως σε αλογάκι του καρουζέλ. Ήταν όλες κρεμασμένες από κορδέλες, που η άκρη τους χανόταν ψηλά στο σκοτεινό θόλο. Έμοιαζε να τις κρατούν αόρατα χέρια και να τις ταλαντεύουν, γιατί όλες μαζικά χόρευαν αέρινα ακολουθώντας μία κυματοειδή ρυθμική κίνηση. Μπορούσε να ορκιστεί ότι άκουγε ορχηστρική μουσική μαγεμένος και υπνωτισμένος από την ηχοκινητική αρμονία. Ή μπορεί να ήταν συμπαντική μουσική, σαν να επρόκειτο για ουράνιες σφαίρες και όχι για καρδιές ανθρώπων. Τότε παραφώνησε ένας θρήνος, προερχόμενος από διαφορετική συχνότητα, ανεπαίσθητος στην αρχή. Ταξίδευε από πολύ μακριά, μόλις που τον άκουγε, φτάνοντας ίδιο παράπονο στ’ αυτιά του. Σταδιακά, όμως, η ένταση αυξανόταν, αυξανόταν, μέχρι που έγινε δόνηση εκκωφαντική, θρυμματίζοντας τις καρδιές σε απειράριθμα κομματάκια, και ο Θωμάς άρχισε να πέφτει, να πέφτει, να πέφτει, επιστρέφοντας στο ζεστό του κρεβάτι με τα νεύρα τεντωμένα σκοινιά, ενώ ο θρήνος εξακολουθούσε ακόμα να ηχεί στ’ αυτιά του.

ΙΟΥΛΙΑ ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΥ:


http://city-mag.weebly.com/eta-taurhoepsilonlambda942-pintildeata.htmlΗ τρελή piñata | Ιανουάριος - Φεβρουάριος
Παραμύθια για μικρούς και για μεγάλους! [Α'Μέρος]



Picture     Όταν ακούμε παραμύθι, στο μυαλό μας έρχονται εικόνες ζεστές με παππούδες και γιαγιάδες δίπλα στο αναμμένο τζάκι να αφηγούνται ιστορίες σε παιδιά που ακούνε απορροφημένα, ενώ τα κάστανα σκάνε στη φωτιά. Μπορεί να ήταν γνωστά κλασικά παραμύθια, τοπικά, αυτοσχέδια της στιγμής ή προσωπικές ιστορίες. Αυτά μπόλιαζαν τη σκέψη των παιδιών και, πέραν του να κάνουν συναρπαστικές τις, σε άλλη περίπτωση, βαρετές χειμωνιάτικες βραδιές, ύφαιναν το αφηγηματικό νήμα της από γενιάς σε γενιά διάδοση ιστοριών. Πώς, όμως, φτιάχτηκαν τα πρώτα παραμύθια και ποιες ανάγκες οδήγησαν σε αυτό;
     Ένα από τα αγαπημένα μου μαθήματα στο Πανεπιστήμιο στον τομέα της  Λαογραφίας αφορούσε το παραμύθι. Εκεί αναλύσαμε τις λειτουργίες που όρισε και ταξινόμησε ο Ρώσος εθνολόγος Βλαντιμίρ Προπ για το μαγικό παραμύθι και ασχοληθήκαμε με τα λαϊκά παραμύθια και τους μύθους. Οι ρίζες του παραμυθιού προέρχονται από τους μύθους, που έχασαν την προηγούμενή τους σημασία και λειτουργική αξία του περιεχομένου τους. Οι μύθοι έβγαιναν από το λαό ήδη από τις πρωτόγονες κοινωνίες. Ήταν μία πρώιμη απόπειρα ερμηνείας του κόσμου. Μία προσπάθεια εξήγησης των φυσικών φαινομένων και άλλων προβληματισμών. Οι σοφοί των διάφορων φυλών τούς περνούσαν από γενιά σε γενιά σαν πολιτισμική κληρονομιά και γίνονταν κτήμα όλης της φυλής. Αργότερα, επικράτησαν η λογική, η επιστήμη και η λογική στην επιστήμη. Ο άνθρωπος σταμάτησε να πιστεύει στο φανταστικό. Ξέπεσαν οι μύθοι σε παραμύθια, που αμέσως μετά το Μεσαίωνα προορίζονταν για τα παιδιά των ανώτερων κοινωνικών τάξεων και τους ενήλικες των κατώτερων τάξεων. Συχνά αυτές συνδέονταν με σχέσεις παραμάνας, τροφού ‒ παιδιού, μεταδιδόμενα και έτσι. Επίσης η συλλογή και η καταγραφή τους, όπως συνέβη από τους αδελφούς Γκριμ, τα διέδωσαν σε ευρύτερους κύκλους, ενώ η γραφή καινούριων παραμυθιών άνοιξε, πλέον, ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία τους. Συνέχισε, όμως, το παραμύθι να αποτελεί κάτι σαν αίτημα για το λαό. Είναι αφαιρετικό και απουσία λεπτομερών περιγραφών αφήνει όλο το περιθώριο στη φαντασία ενός ανθρώπου, μικρού ή μεγάλου, να αναπτυχθεί. Έγινε κοινωνική πρόταση του λαού μεταφέροντας όλη τη φιλοσοφία, τις αξίες και τις ανάγκες μίας μερίδας πληθυσμού που δεν είχε ακόμα ενεργοποιημένη πολιτική συνείδηση.
    Τα παραμύθια γαληνεύουν, προδιαθέτουν θετικά και συνειρμικά φέρνουν στο μυαλό παιδικές μνήμες στους μεγάλους, ενώ δημιουργούν ένα κλίμα προσφερόμενο για αμέτρητες φαντασιακές διαδρομές και συναισθηματικούς συσχετισμούς. Γίνονται τελικά ένας αποτελεσματικός τρόπος για τη μετάδοση μηνυμάτων καλλιεργώντας μία ατμόσφαιρα θετική, ονειρική και σουρεαλιστική μέσα στην οποία ο ακροατής παλιότερα και ο θεατής ή ο αναγνώστης επιπλέον σήμερα γίνονται πιο δεκτικοί. Το μαγικό παραμύθι, όμως, πάνω στο οποίο εφαρμόστηκε η μέθοδος ανάλυσης του Βλαντιμίρ Προπ αφορά παραμύθια με υπερβατικούς ήρωες, οι οποίοι διαθέτουν υπερφυσικές ικανότητες, ενώ οι διαστάσεις χώρος και χρόνος είναι σχετικές. Σε ένα από τα επόμενα ένθετα θα αναφερθούμε σε κλασικά παραμύθια, όπως είναι η «Κοκκινοσκουφίτσα», που κρύβουν μέσα τους το σπόρο εξωραϊσμένων πλέον πρακτικών, και αφορμή αυτών θα αναλύσουμε τις τριανταμία λειτουργίες του Προπ, κάνοντας μία απόπειρα εφαρμογής τους βάσει παραδειγμάτων.
   Η μαγεία στα παραμύθια συνεχίζει να υπάρχει, ακόμα κι αν ο συνδυασμός των βασικών λειτουργιών, όπως είναι η έλλειψη/απουσία που ωθεί τον ήρωα στη δράση, η εντολή/απαγόρευση, τις οποίες οφείλει να υπακούσει και παραβαίνει για την εξέλιξη της πλοκής, ο σύμμαχος/βοηθός και ο εφοδιασμός μαγικού αντικειμένου κτλ., σε όλα τα βήματα μέχρι τη λύση του δράματος γίνεται ανορθόδοξα. Αυτό τουλάχιστον ισχύει, λίγο πολύ, για τα παραμύθια με υπερβατικά στοιχεία. Οι συνδυασμοί είναι αναρίθμητοι, καθώς αυτά δρομολογούνται σε όλο και πιο σύνθετες δημιουργίες διαπλέκοντας τον πραγματικό κόσμο με τον φανταστικό, αλλά τα βασικά στοιχεία της δομής είναι πάντα εκεί. Ακόμα και οι προσθήκες, για παράδειγμα, τα κινητά ή οι υπολογιστές, οι ωραιοποιήσεις ή οι αποσιωπήσεις αποτελούν ένα κομμάτι της σύγχρονης ιστορίας τους. Σε αντιστοιχία, επομένως, με τους εξωραϊσμούς παλιότερα του ιστορικού τους πυρήνα, όπως ήταν η εγκατάλειψη των παιδιών στο δάσος για τη μύηση και το πέρασμα στην ενηλικίωση, το σημάδεμα, η αλλαγή ονόματος, η πάλη με άγρια ζώα και η νίκη, που μετουσίωνε τα χαρακτηριστικά και τις ιδιότητες των ζώων στη δύναμη των παιδιών. Αυτά άλλαξαν και απλοποιήθηκαν σε έναν περίπατο στο δάσος με διαφορετικό κίνητρο στην «Κοκκινοσκουφίτσα», το «Χάνσελ και Γκρέτελ» ή τον «Κοντορεβιθούλη». Στην ταινία οι «300» αυτό υπονοείται όταν στην αρχή ο ήρωας, για να αποδείξει ότι έγινε άντρας, έπρεπε να σκοτώσει το λύκο. Ήταν η μύηση και το πέρασμα στην ενηλικίωση.
    Από ένα σημείο και μετά στις νέες εκδοχές παραμυθιών εισχωρούσαν και νεωτερικά στοιχεία, γιατί η κάθε εποχή, περιοχή και γενιά φτιάχνει τα δικά της φέροντας μέσα της την παράδοση των ακουσμάτων της παιδικής ηλικίας. Έτσι ο κόσμος των παραμυθιών εμπλουτίζεται χωρίς να ξεχνά τη ρίζα του, γιατί οι παππούδες και οι γονείς αφηγούνται παραμύθια στα παιδιά. Σήμερα στον Παιδικό και στο σχολείο, επίσης, διδάσκονται ιστορίες ή οι επαγγελματίες παραμυθάδες τις αφηγούνται στο παιδικό θέατρο, μέσω ταινιών, cd, dvd κτλ. Τα παραμύθια, πάντως, φτάνουν στους μικρούς αποδέχτες με όποιο τρόπο, διεγείροντας και γονιμοποιώντας τη φαντασία τους. Κάποιοι θα γίνουν μεγαλώνοντας οι ίδιοι παραμυθάδες, συνεχίζοντας την αλυσίδα. Άλλοι παίζουν ρόλο αφηγητή ‒η αφήγηση εδώ με την ευρύτερη έννοια σε θέατρο, τραγούδι, βιβλίο, εικαστικά κτλ.‒ και άλλοι ακροατή, θεατή, αναγνώστη. Οι ρόλοι ενίοτε αλλάζουν. Τα παραμύθια, πάντως, αποτελούν κομμάτι της ζωής μικρών και μεγάλων και όχι μόνο ως ανάμνηση, αλλά ως ανάγκη. Γιατί, εκτός από το να είναι αφαιρετικά, αφηγούνται ιστορίες αλληγορικά, μεταδίδοντας μηνύματα. Οι ήρωες, εξάλλου, με τους οποίους μικροί και μεγάλοι ταυτίζονται περνούν από δοκιμασίες μέχρι που στο τέλος, αφού έχουν υποστεί απώλειες, έχουν πονέσει, τραυματιστεί ίσως, και εγκαταλειφθεί στη μοναξιά, φτάνουν σε ένα είδος λύτρωσης, κατακτώντας μερικώς τη γνώση και κυρίως την αυτογνωσία. Αυτά τα στοιχεία υπάρχουν λίγο πολύ σε όλες τις παραμυθένιες ιστορίες τις άξιες αναφοράς.
    Σε αυτά τα δύο μέρη, λοιπόν, της «τρελής piñata» επέλεξα ταινίες, βιβλία και μουσική, που αφορούν παραμύθια της σύγχρονης εποχής, στα οποία όμως διακρίνονται τα βασικά χαρακτηριστικά των λειτουργιών, ακόμα κι αν δεν είναι οφθαλμοφανή. Τα παραμύθια στις εποχές στερήσεων και δυσκολιών αποκτούν ακόμα πιο μεγάλη σημασία και δημιουργούνται οι προϋποθέσεις πολλαπλασιασμού τους. Παρακολουθείστε, επομένως, θυμηθείτε, απολαύστε, γνωρίστε και πάρτε ιδέες εμπλουτισμού των δικών σας παραμυθιών. Πάνω απ’ όλα έμπνευση και κίνητρο αποφόρτισης, καθώς η ζωή αποτελεί έτσι κι αλλιώς τη μεγαλύτερη περιπέτεια!

Καλή παραμυθένια αρχή, λοιπόν, για όλους, με ωραίες ταινίες, όμορφα αναγνώσματα και ενδιαφέρουσες ακροάσεις για τη γέννηση δημιουργικών ιδεών!

Τετάρτη 30 Ιανουαρίου 2013

ANAMΕΣΑ ΣΕ ΔΥΟ ΑΓΓΕΛΟΥΣ (ΕΚΔ.ΩΚΕΑΝΟΣ)

https://www.youtube.com/watch?v=mO30ULfOnjE




Από κείνη την ώρα έπαψε να σκέφτεται και αφέθηκε να ζει, να ζει και να νοιώθει. Να νοιώθει την ακριβή και ηδαλγή μοναξιά που θα προκαλούσαν στο μέλλον οι επόμενες στιγμές. Στιγμές που είχαν διάρκεια 4 λεπτά και 13 δευτερόλεπτα, όσο βρήκε αργότερα ότι διαρκούσε το συγκεκριμένο τραγούδι…
Σε μιαν εξέδρα απέναντι από την πίστα, εκεί που κάποτε ο DJ angel μάγευε με τα τραγούδια της δεκαετίας του 80 τον νεόκοσμο που σύχναζε στη ντίσκο, η Μελτίνη εντόπισε εμένα να φοράω τα ακουστικά σαν καλός DJangel…και να έχω το αναστημένο, αδελφική εντολεί ειδικά για απόψε, ηχοσύστημα σε ετοιμότητα. Της έγνεψα κουνώντας το χέρι.
Κι εκείνη, σαν να ήξερε ήδη, πως η πίστα του χορού ήταν το σημείο που την αφορούσε ανέβηκε τα δύο σκαλοπάτια και είδε αυτό που ευχήθηκε πολλές ώρες πριν, τόσο αγνά, δυνατά και παθιασμένα. Ας σε έβλεπα για μια τελευταία φορά. 
Από την άλλη πλευρά είδε εκείνον να ανεβαίνει στην πίστα με βήματα ανάλαφρα, γαλήνια, σίγουρα και αιθερικά. Όπως όλος ήταν μια απόλυτη οπτασία νεότητας και γαλήνης με απόλυτα γήινη και απτή μορφή. Είδε το Γιώργο της εφηβείας, με τα μακριά μαλλιά του να τρεμοπαίζουν ανάλαφρα σε κάθε του βήμα να έρχεται προς το μέρος της. Τον είδε να την πλησιάζει γελαστός, δυνατός και πράος με την πιο άφθαρτη και απαστράπτουσα εκδοχή της μορφής του.
Και τότε, αδελφική εντολεί με ένα του βλέμμα, άφησα τη μουσική, που είχαν διαλέξει οι ψυχές τους σαν παλιά νοσταλγική ανάμνηση να κρατήσουν μέσα τους όλα τα χρόνια που ήταν μαζί, να πλημμυρίσει το χώρο, να τους ενώσει ξανά για τελευταία φορά.
Take my breath away

Τρίτη 29 Ιανουαρίου 2013

The Raven - Edgar Allan Poe

Once upon a midnight dreary, while I pondered weak and weary,
Over many a quaint and curious volume of forgotten lore,
While I nodded, nearly napping, suddenly there came a tapping,
As of some one gently rapping, rapping at my chamber door.
`'Tis some visitor,' I muttered, `tapping at my chamber door -
Only this, and nothing more.'

Ah, distinctly I remember it was in the bleak December,
And each separate dying ember wrought its ghost upon the floor.
Eagerly I wished the morrow; - vainly I had sought to borrow
From my books surcease of sorrow - sorrow for the lost Lenore -
For the rare and radiant maiden whom the angels named Lenore -
Nameless here for evermore.

And the silken sad uncertain rustling of each purple curtain
Thrilled me - filled me with fantastic terrors never felt before;
So that now, to still the beating of my heart, I stood repeating
`'Tis some visitor entreating entrance at my chamber door -
Some late visitor entreating entrance at my chamber door; -
This it is, and nothing more,'

Presently my soul grew stronger; hesitating then no longer,
`Sir,' said I, `or Madam, truly your forgiveness I implore;
But the fact is I was napping, and so gently you came rapping,
And so faintly you came tapping, tapping at my chamber door,
That I scarce was sure I heard you' - here I opened wide the door; -
Darkness there, and nothing more.

Deep into that darkness peering, long I stood there wondering, fearing,
Doubting, dreaming dreams no mortal ever dared to dream before;
But the silence was unbroken, and the darkness gave no token,
And the only word there spoken was the whispered word, `Lenore!'
This I whispered, and an echo murmured back the word, `Lenore!'
Merely this and nothing more.

Back into the chamber turning, all my soul within me burning,
Soon again I heard a tapping somewhat louder than before.
`Surely,' said I, `surely that is something at my window lattice;
Let me see then, what thereat is, and this mystery explore -
Let my heart be still a moment and this mystery explore; -
'Tis the wind and nothing more!'

Open here I flung the shutter, when, with many a flirt and flutter,
In there stepped a stately raven of the saintly days of yore.
Not the least obeisance made he; not a minute stopped or stayed he;
But, with mien of lord or lady, perched above my chamber door -
Perched upon a bust of Pallas just above my chamber door -
Perched, and sat, and nothing more.

Then this ebony bird beguiling my sad fancy into smiling,
By the grave and stern decorum of the countenance it wore,
`Though thy crest be shorn and shaven, thou,' I said, `art sure no craven.
Ghastly grim and ancient raven wandering from the nightly shore -
Tell me what thy lordly name is on the Night's Plutonian shore!'
Quoth the raven, `Nevermore.'

Much I marvelled this ungainly fowl to hear discourse so plainly,
Though its answer little meaning - little relevancy bore;
For we cannot help agreeing that no living human being
Ever yet was blessed with seeing bird above his chamber door -
Bird or beast above the sculptured bust above his chamber door,
With such name as `Nevermore.'

But the raven, sitting lonely on the placid bust, spoke only,
That one word, as if his soul in that one word he did outpour.
Nothing further then he uttered - not a feather then he fluttered -
Till I scarcely more than muttered `Other friends have flown before -
On the morrow he will leave me, as my hopes have flown before.'
Then the bird said, `Nevermore.'

Startled at the stillness broken by reply so aptly spoken,
`Doubtless,' said I, `what it utters is its only stock and store,
Caught from some unhappy master whom unmerciful disaster
Followed fast and followed faster till his songs one burden bore -
Till the dirges of his hope that melancholy burden bore
Of "Never-nevermore."'

But the raven still beguiling all my sad soul into smiling,
Straight I wheeled a cushioned seat in front of bird and bust and door;
Then, upon the velvet sinking, I betook myself to linking
Fancy unto fancy, thinking what this ominous bird of yore -
What this grim, ungainly, ghastly, gaunt, and ominous bird of yore
Meant in croaking `Nevermore.'

This I sat engaged in guessing, but no syllable expressing
To the fowl whose fiery eyes now burned into my bosom's core;
This and more I sat divining, with my head at ease reclining
On the cushion's velvet lining that the lamp-light gloated o'er,
But whose velvet violet lining with the lamp-light gloating o'er,
She shall press, ah, nevermore!

Then, methought, the air grew denser, perfumed from an unseen censer
Swung by Seraphim whose foot-falls tinkled on the tufted floor.
`Wretch,' I cried, `thy God hath lent thee - by these angels he has sent thee
Respite - respite and nepenthe from thy memories of Lenore!
Quaff, oh quaff this kind nepenthe, and forget this lost Lenore!'
Quoth the raven, `Nevermore.'

`Prophet!' said I, `thing of evil! - prophet still, if bird or devil! -
Whether tempter sent, or whether tempest tossed thee here ashore,
Desolate yet all undaunted, on this desert land enchanted -
On this home by horror haunted - tell me truly, I implore -
Is there - is there balm in Gilead? - tell me - tell me, I implore!'
Quoth the raven, `Nevermore.'

`Prophet!' said I, `thing of evil! - prophet still, if bird or devil!
By that Heaven that bends above us - by that God we both adore -
Tell this soul with sorrow laden if, within the distant Aidenn,
It shall clasp a sainted maiden whom the angels named Lenore -
Clasp a rare and radiant maiden, whom the angels named Lenore?'
Quoth the raven, `Nevermore.'

`Be that word our sign of parting, bird or fiend!' I shrieked upstarting -
`Get thee back into the tempest and the Night's Plutonian shore!
Leave no black plume as a token of that lie thy soul hath spoken!
Leave my loneliness unbroken! - quit the bust above my door!
Take thy beak from out my heart, and take thy form from off my door!'
Quoth the raven, `Nevermore.'

And the raven, never flitting, still is sitting, still is sitting
On the pallid bust of Pallas just above my chamber door;
And his eyes have all the seeming of a demon's that is dreaming,
And the lamp-light o'er him streaming throws his shadow on the floor;
And my soul from out that shadow that lies floating on the floor
Shall be lifted - nevermore!

ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΔΥΟ ΑΓΓΕΛΟΥΣ (Εκδ.Ωκεανός)

Έπλυνε το πρόσωπό της και έριξε μια ματιά στο είδωλό της στον καθρέφτη. Τολμούσε να διαπιστώνει πως ήταν όμορφη. Πως ο εαυτός της, ακόμα και θρηνών ή αξιοθρήνητος, της άρεσε. Πως ο Γιώργος ακόμα κι έτσι, ακόμα και μετά από όλα αυτά, θα την ήθελε …Ο Γιώργος ή ο άλλος, αυτός που πάλευε να εξορίσει το Γιώργο από μέσα της; Πάντως τολμούσε. Ξεδιάντροπα; Άκαιρα; Γέννημα της αμφιθυμίας που την καθόριζε η διαπίστωση; Το μυαλό στήνει αλλόκοτα παιχνίδια σε καιρούς πνιγηρούς και δυσερμήνευτους. Τι έκανε εκεί, ρώτησε τον εαυτό της ξανά. Δεν είχε ξεμπλοκάρει. Ο βυθός στο πίσω μέρος του μυαλού της παρέμενε θολός...

Σάββατο 26 Ιανουαρίου 2013

ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΔΥΟ ΑΓΓΕΛΟΥΣ (Εκδ. Ωκεανός)


«Μέρα με τη μέρα αλλάζεις. Ξαφνικά, πολύ ξαφνικά για μένα. Μάλλον, νομίζεις πως αλλάζεις. Νομίζεις πως θέλεις να γίνεις κάτι διαφορετικό από αυτό που ήσουν ως τώρα. Κατά βάθος, μέσα σου, πολεμάς εμένα.» της είπε και την κοίταξε με μια αλλόκοτη σιγουριά, με μια διαβολεμένη λάμψη στα μάτια, σαν να ήξερε πως κι αυτός όριζε ένα κομμάτι μέσα της.
Η Μελτίνη τρεμόπαιξε το βλέμμα κοιτάζοντας τον σαν χαμένη. Όλα όσα του είπε, ένιωθε πως γίνονταν σαθρά γιατί και η ίδια μπορεί να μην τα πίστευε απόλυτα. Ένα κομμάτι της, αυτό που όριζε ο άντρας απέναντί της, μπορεί να ήθελε όντως να γίνει αυτό που περιέγραψε πιο πριν. Να γίνει μονάχα σάρκα και αίσθημα, αυτό και τίποτα άλλο.
«Μπορώ να στο αποδείξω.» της είπε με ένα αγέρωχο ύφος «πολεμάς εμένα, πολεμάς αυτό που θέλεις πιο πολύ.»
Βρέθηκε πάνω της. Κι αυτή, παθητικά στην αρχή και ύστερα συνειδητά παραδομένη, δεχόταν τα φιλιά και τα χάδια του, το ξεγύμνωμα του κορμιού της από τα χέρια του.

Παρασκευή 25 Ιανουαρίου 2013

"Aνάμεσα σε δυο Αγγέλους" (εκδόσεις Ωκεανός)


"Aνάμεσα σε δυο Αγγέλους" (εκδόσεις Ωκεανός)
...«Μου συμβαίνει κι εμένα. Νομίζω πως κι εγώ σε έχω μέσα μου με τον ίδιο τρόπο. Δεν πίστευα ποτέ ότι θα έλεγα κάτι τέτοιο σε έναν άλλον άντρα. Με μισώ, γιατί κι εγώ σε έχω ερωτευτεί. Καληνύχτα.»
Η Μελτίνη πήγε και ξάπλωσε μη πιστεύοντας ότι έγραψε τη φράση σε έχω ερωτευτεί. Κι όμως το είχε κάνει και εκείνη τη στιγμή κατάλαβε πως αυτό που συνέβαινε ήταν σαν να συνέβαινε στη ζωή μιας άλλης, αλλά κατά περίεργο τρόπο πρωταγωνιστούσε η ίδια. Είχε αφεθεί κι απλώς το ακολουθούσε. Δεν μπορούσε να κάνει διαφορετικά. Έτσι ένιωθε.
Ο Γιώργος ήρθε ύστερα από λίγο κι αυτή προσποιήθηκε πως κοιμόταν γυρισμένη στο άλλο πλευρό. Έκλαιγε βουβά μέχρι που την πήρε ο ύπνος.


ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΗΝΑ: "ΕΤΣΙ ΑΠΛΑ" Αυστηρώς ακατάλληλον δια ηθικολόγους




Χωρίς τίτλο - Σέβη Ν.

ΒΙΒΛΙΟΔΕΙΚΤΗΣ - Ευρυδίκη Αμανατίδου: "Λίγο ακόμα σεξ παρακαλώ"

http://vivliodeiktis.blogspot.gr/
http://vivliodeiktis.blogspot.gr/2013/01/blog-post_255.html

Bρώμικες σκέψεις του Μεσαίωνα, θρησκευτική πορνογραφία, πεφωτισμένες διδαχές ή απλή παράκρουση λόγω αποχής;

Από τα επονομαζόμενα Σκοτεινά Χρόνια μάς κατακλύζει μία πληθώρα κειμένων που με μία πρώτη ματιά θα έλεγε κανείς ότι αλληλοαναιρούνται. Από τα πιο προσφιλή αναγνώσματα είναι τα θρησκευτικά κείμενα όπως η Βίβλος ή το Βιβλίο των Ωρών. Καθώς ο Γουτεμβέργιος δεν έχει ακόμη δώσει τη λύση της τυπογραφίας, τα χειρόγραφα αντιγράφονται και οι μικρογράφοι κάνουν θαυμαστή εργασία καθώς κοσμούν με μικρά σε μέγεθος σχέδια τα κείμενα. Οι ευγενείς και γενικότερα οι εύρωστοι οικονομικά έχουν τη δυνατότητα να παραγγείλουν ένα καθόλα ευσεβές κείμενο αλλά με την εικονογράφηση που επιθυμούν. Δεσποσύνες αποσύρονται στα ιδιαίτερά τους διαμερίσματα -απαλλαγμένες από την περίφημη ζώνη αγνότητας που εικάζεται στις ημέρες μας πλέον ως μύθευμα- για σιωπηλή ανάγνωση ή καλύτερα τέρψη των οφθαλμών χάρις στα σκανδαλώδη σχέδια στο περιθώριο των κειμένων. Άνδρες με ακάλυπτα γεννητικά όργανα ή γυναίκες που καβαλικεύουν ζώα, φαλλικά σχήματα ή συμβολική απεικόνιση γυναικείων γεννητικών οργάνων. Όλα έχουν τη σημειολογία τους. Η εικόνα συμβολίζει ακριβώς το αντίστροφο; Σημαίνει άραγε η απεικόνιση της γυναικείας γενετικής εισόδου την είσοδο στην κόλαση; Υποβόσκει η λαγνεία κάτω από μία «παραπλανητική εικονογράφηση»;

Κυκλοφορούν όμως και ιστορίες ιπποτικού ρομαντισμού και γαλαντομίας όπου για να κερδίσει ο ενδιαφερόμενος την εύνοια, την καρδιά και τελικά το σώμα της αγαπημένης του πρέπει να θυσιαστεί ηρωικά. Όσα βέλη θα διαπεράσουν το κορμί του, άλλα τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες να κατακτήσει την ποθητή ύπαρξη. Είναι τα κείμενα από όπου απορρέει ο αυλικός έρωτας (courtly love), συνήθως αγγλοσαξονικά, όπου το ζητούμενο είναι τελικά να προαχθεί ο ηρωισμός -εδώ ο σκοπός αγιάζει τα μέσα- για την επιτυχία των Σταυροφοριών.

Έχουμε όμως και ερωτικές ιστορίες από τη Γερμανία, γραμμένες ανάμεσα στον 13ο έως 16ο αιώνα όπου πρωταγωνιστούν ιππότες, κλήρος, καλόγριες, παρθένες. Τι δίνουν σαν εντύπωση στον σύγχρονο αναγνώστη; Μάλλον ότι ο Μεσαίωνας δεν ήταν όπως τον φανταζόμαστε. Ο μέσος άνθρωπος ήθελε να προσεγγίσει έστω και σαν ευσεβή πόθο το φαιδρό και σκανδαλώδες, σε αντίθεση με κλήρο και αρχές που ήθελαν τον λαό ευσεβή και πνευματώδη, ήτοι σεξουαλικά στειρωμένο.

Θα ήταν παράλειψη βέβαια το να μην αναφέρω τον μάγιστρο του σκανδαλώδους, Βοκάκιο. Το «Δεκαήμερον» που καυτηριάζει την υποκρισία και λαγνεία του κλήρου απαγορεύτηκε πολλάκις. Πέντε αιώνες μετά την πρώτη του δημοσίευση αντίτυπά του ακόμη κατάσχονταν και καταστρέφονταν στη Μεγάλη Βρετανία και στις ΗΠΑ. Και τι να πει κανείς για την «ιστορία δύο εραστών» που γράφτηκε το 1444 και έγινε ευπώλητη τον 15ο αιώνα, μία επιστολική νουβέλα που βρίθει κρυφού ερωτισμού και της οποίας συγγραφέας υπήρξε ο μετέπειτα Πάπας Πίος ο 2ος;

Και από τη Γαλλία έρχονται τα fabliaux, σατιρικοί και προκλητικοί μύθοι σε στίχους όπου συναντούμε κερατωμένους συζύγους, παπάδες-αρπακτικά, κλέφτες, ζητιάνους, πόρνες. Σαφώς έχουν έναν ηθικοπλαστικό στόχο, αλλά το κύριο μέλημά τους είναι η απόλαυση που προσφέρει η ιστορία, γι’ αυτό εξάλλου οι δημιουργοί τους μοιάζουν να κατέχονται από μία μανία όσον αφορά τη διαφορετική σημασία ομόηχων λέξεων που κάνει το κείμενο να έχει σαφή σεξουαλικά υπονοούμενα.

Λιγότερο ή περισσότερο σεξ, κρυφοί πόθοι και υπερδιεγέρσεις. Όπως και να έχει, η γραφή της εποχής ρίχνει φως στα σκοτεινά ένστικτα του Μεσαίωνα.

!!! Της Ιουλίας Λυμπεροπούλου !!!


lhttp://city-mag.weebly.com/eta-taurhoepsilonlambda942-pintildeata.html
Όταν ακούμε παραμύθι, στο μυαλό μας έρχονται εικόνες ζεστές με παππούδες και γιαγιάδες δίπλα στο αναμμένο τζάκι να αφηγούνται ιστορίες σε παιδιά που ακούνε απορροφημένα, ενώ τα κάστανα σκάνε στη φωτιά. Μπορεί να ήταν γνωστά κλασικά παραμύθια, τοπικά, αυτοσχέδια της στιγμής ή προσωπικές ιστορίες. Αυτά μπόλιαζαν τη σκέψη των παιδιών και, πέραν του να κάνουν συναρπαστικές τις, σε άλλη περίπτωση, βαρετές χειμωνιάτικες βραδιές, ύφαιναν το αφηγηματικό νήμα της από γενιάς σε γενιά διάδοση ιστοριών. Πώς, όμως, φτιάχτηκαν τα πρώτα παραμύθια και ποιες ανάγκες οδήγησαν σε αυτό;
     Ένα από τα αγαπημένα μου μαθήματα στο Πανεπιστήμιο στον τομέα της  Λαογραφίας αφορούσε το παραμύθι. Εκεί αναλύσαμε τις λειτουργίες που όρισε και ταξινόμησε ο Ρώσος εθνολόγος Βλαντιμίρ Προπ για το μαγικό παραμύθι και ασχοληθήκαμε με τα λαϊκά παραμύθια και τους μύθους. Οι ρίζες του παραμυθιού προέρχονται από τους μύθους, που έχασαν την προηγούμενή τους σημασία και λειτουργική αξία του περιεχομένου τους. Οι μύθοι έβγαιναν από το λαό ήδη από τις πρωτόγονες κοινωνίες. Ήταν μία πρώιμη απόπειρα ερμηνείας του κόσμου. Μία προσπάθεια εξήγησης των φυσικών φαινομένων και άλλων προβληματισμών. Οι σοφοί των διάφορων φυλών τούς περνούσαν από γενιά σε γενιά σαν πολιτισμική κληρονομιά και γίνονταν κτήμα όλης της φυλής. Αργότερα, επικράτησαν η λογική, η επιστήμη και η λογική στην επιστήμη. Ο άνθρωπος σταμάτησε να πιστεύει στο φανταστικό. Ξέπεσαν οι μύθοι σε παραμύθια, που αμέσως μετά το Μεσαίωνα προορίζονταν για τα παιδιά των ανώτερων κοινωνικών τάξεων και τους ενήλικες των κατώτερων τάξεων. Συχνά αυτές συνδέονταν με σχέσεις παραμάνας, τροφού ‒ παιδιού, μεταδιδόμενα και έτσι. Επίσης η συλλογή και η καταγραφή τους, όπως συνέβη από τους αδελφούς Γκριμ, τα διέδωσαν σε ευρύτερους κύκλους, ενώ η γραφή καινούριων παραμυθιών άνοιξε, πλέον, ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία τους. Συνέχισε, όμως, το παραμύθι να αποτελεί κάτι σαν αίτημα για το λαό. Είναι αφαιρετικό και απουσία λεπτομερών περιγραφών αφήνει όλο το περιθώριο στη φαντασία ενός ανθρώπου, μικρού ή μεγάλου, να αναπτυχθεί. Έγινε κοινωνική πρόταση του λαού μεταφέροντας όλη τη φιλοσοφία, τις αξίες και τις ανάγκες μίας μερίδας πληθυσμού που δεν είχε ακόμα ενεργοποιημένη πολιτική συνείδηση.
    Τα παραμύθια γαληνεύουν, προδιαθέτουν θετικά και συνειρμικά φέρνουν στο μυαλό παιδικές μνήμες στους μεγάλους, ενώ δημιουργούν ένα κλίμα προσφερόμενο για αμέτρητες φαντασιακές διαδρομές και συναισθηματικούς συσχετισμούς. Γίνονται τελικά ένας αποτελεσματικός τρόπος για τη μετάδοση μηνυμάτων καλλιεργώντας μία ατμόσφαιρα θετική, ονειρική και σουρεαλιστική μέσα στην οποία ο ακροατής παλιότερα και ο θεατής ή ο αναγνώστης επιπλέον σήμερα γίνονται πιο δεκτικοί. Το μαγικό παραμύθι, όμως, πάνω στο οποίο εφαρμόστηκε η μέθοδος ανάλυσης του Βλαντιμίρ Προπ αφορά παραμύθια με υπερβατικούς ήρωες, οι οποίοι διαθέτουν υπερφυσικές ικανότητες, ενώ οι διαστάσεις χώρος και χρόνος είναι σχετικές. Σε ένα από τα επόμενα ένθετα θα αναφερθούμε σε κλασικά παραμύθια, όπως είναι η «Κοκκινοσκουφίτσα», που κρύβουν μέσα τους το σπόρο εξωραϊσμένων πλέον πρακτικών, και αφορμή αυτών θα αναλύσουμε τις τριανταμία λειτουργίες του Προπ, κάνοντας μία απόπειρα εφαρμογής τους βάσει παραδειγμάτων.
   Η μαγεία στα παραμύθια συνεχίζει να υπάρχει, ακόμα κι αν ο συνδυασμός των βασικών λειτουργιών, όπως είναι η έλλειψη/απουσία που ωθεί τον ήρωα στη δράση, η εντολή/απαγόρευση, τις οποίες οφείλει να υπακούσει και παραβαίνει για την εξέλιξη της πλοκής, ο σύμμαχος/βοηθός και ο εφοδιασμός μαγικού αντικειμένου κτλ., σε όλα τα βήματα μέχρι τη λύση του δράματος γίνεται ανορθόδοξα. Αυτό τουλάχιστον ισχύει, λίγο πολύ, για τα παραμύθια με υπερβατικά στοιχεία. Οι συνδυασμοί είναι αναρίθμητοι, καθώς αυτά δρομολογούνται σε όλο και πιο σύνθετες δημιουργίες διαπλέκοντας τον πραγματικό κόσμο με τον φανταστικό, αλλά τα βασικά στοιχεία της δομής είναι πάντα εκεί. Ακόμα και οι προσθήκες, για παράδειγμα, τα κινητά ή οι υπολογιστές, οι ωραιοποιήσεις ή οι αποσιωπήσεις αποτελούν ένα κομμάτι της σύγχρονης ιστορίας τους. Σε αντιστοιχία, επομένως, με τους εξωραϊσμούς παλιότερα του ιστορικού τους πυρήνα, όπως ήταν η εγκατάλειψη των παιδιών στο δάσος για τη μύηση και το πέρασμα στην ενηλικίωση, το σημάδεμα, η αλλαγή ονόματος, η πάλη με άγρια ζώα και η νίκη, που μετουσίωνε τα χαρακτηριστικά και τις ιδιότητες των ζώων στη δύναμη των παιδιών. Αυτά άλλαξαν και απλοποιήθηκαν σε έναν περίπατο στο δάσος με διαφορετικό κίνητρο στην «Κοκκινοσκουφίτσα», το «Χάνσελ και Γκρέτελ» ή τον «Κοντορεβιθούλη». Στην ταινία οι «300» αυτό υπονοείται όταν στην αρχή ο ήρωας, για να αποδείξει ότι έγινε άντρας, έπρεπε να σκοτώσει το λύκο. Ήταν η μύηση και το πέρασμα στην ενηλικίωση.
    Από ένα σημείο και μετά στις νέες εκδοχές παραμυθιών εισχωρούσαν και νεωτερικά στοιχεία, γιατί η κάθε εποχή, περιοχή και γενιά φτιάχνει τα δικά της φέροντας μέσα της την παράδοση των ακουσμάτων της παιδικής ηλικίας. Έτσι ο κόσμος των παραμυθιών εμπλουτίζεται χωρίς να ξεχνά τη ρίζα του, γιατί οι παππούδες και οι γονείς αφηγούνται παραμύθια στα παιδιά. Σήμερα στον Παιδικό και στο σχολείο, επίσης, διδάσκονται ιστορίες ή οι επαγγελματίες παραμυθάδες τις αφηγούνται στο παιδικό θέατρο, μέσω ταινιών, cd, dvd κτλ. Τα παραμύθια, πάντως, φτάνουν στους μικρούς αποδέχτες με όποιο τρόπο, διεγείροντας και γονιμοποιώντας τη φαντασία τους. Κάποιοι θα γίνουν μεγαλώνοντας οι ίδιοι παραμυθάδες, συνεχίζοντας την αλυσίδα. Άλλοι παίζουν ρόλο αφηγητή ‒η αφήγηση εδώ με την ευρύτερη έννοια σε θέατρο, τραγούδι, βιβλίο, εικαστικά κτλ.‒ και άλλοι ακροατή, θεατή, αναγνώστη. Οι ρόλοι ενίοτε αλλάζουν. Τα παραμύθια, πάντως, αποτελούν κομμάτι της ζωής μικρών και μεγάλων και όχι μόνο ως ανάμνηση, αλλά ως ανάγκη. Γιατί, εκτός από το να είναι αφαιρετικά, αφηγούνται ιστορίες αλληγορικά, μεταδίδοντας μηνύματα. Οι ήρωες, εξάλλου, με τους οποίους μικροί και μεγάλοι ταυτίζονται περνούν από δοκιμασίες μέχρι που στο τέλος, αφού έχουν υποστεί απώλειες, έχουν πονέσει, τραυματιστεί ίσως, και εγκαταλειφθεί στη μοναξιά, φτάνουν σε ένα είδος λύτρωσης, κατακτώντας μερικώς τη γνώση και κυρίως την αυτογνωσία. Αυτά τα στοιχεία υπάρχουν λίγο πολύ σε όλες τις παραμυθένιες ιστορίες τις άξιες αναφοράς.
    Σε αυτά τα δύο μέρη, λοιπόν, της «τρελής piñata» επέλεξα ταινίες, βιβλία και μουσική, που αφορούν παραμύθια της σύγχρονης εποχής, στα οποία όμως διακρίνονται τα βασικά χαρακτηριστικά των λειτουργιών, ακόμα κι αν δεν είναι οφθαλμοφανή. Τα παραμύθια στις εποχές στερήσεων και δυσκολιών αποκτούν ακόμα πιο μεγάλη σημασία και δημιουργούνται οι προϋποθέσεις πολλαπλασιασμού τους. Παρακολουθείστε, επομένως, θυμηθείτε, απολαύστε, γνωρίστε και πάρτε ιδέες εμπλουτισμού των δικών σας παραμυθιών. Πάνω απ’ όλα έμπνευση και κίνητρο αποφόρτισης, καθώς η ζωή αποτελεί έτσι κι αλλιώς τη μεγαλύτερη περιπέτεια!

Καλή παραμυθένια αρχή, λοιπόν, για όλους, με ωραίες ταινίες, όμορφα αναγνώσματα και ενδιαφέρουσες ακροάσεις για τη γέννηση δημιουργικών ιδεών!

Σάββατο 12 Ιανουαρίου 2013

THΣ ΕΥΡΥΔΙΚΗΣ ΑΜΑΝΑΤΙΔΟΥ: Παρουσίαση-κριτική για το βιβλίο μου "ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΔΥΟ ΑΓΓΕΛΟΥΣ"

http://evriam.blogspot.gr/2013/01/blog-post_9.html?spref=bl

 ΕΥΡΥΔΙΚΗ ΑΜΑΝΑΤΙΔΟΥ: Φώτης Κατσιμπούρης: Ανάμεσα σε δυο αγγέλους:
Η ζωή είναι εδώ ή κάπου αλλού; Τι σημαίνει καμπή του γίγνεσθαι για τη Μελτίνη; Σύμβαση, κούραση, ανία της καθημερινότητας. Η είσοδος στην κοινωνική δικτύωση. Μια γνωριμία με τον άνδρα που χρησιμοποιεί το ψευδώνυμο «Μοναχικός Άγγελος». Το σάρωμα μιας ζωής ουσιαστικά και αλληγορικά. Ο Γιώργος, σύζυγος της Μελτίνης, χάνεται από τον υλικό κόσμο αδυνατώντας να αντιληφθεί πόσο η πραγματικότητα ξεπερνάει τις προσδοκίες του. Η Μελτίνη προσπαθεί να αντιμετωπίσει την απώλεια βιώνοντάς την αντίστροφα. Ή καλύτερα γεμίζοντας το κενό με την υλοποίηση των επιθυμιών της από την εφήμερη γνωριμία του Πάνου. Ποιοι είναι όμως οι δύο καβαλάρηδες που την παρακολουθούν κατά βήμα; Η εικόνα που της μένει πάντα είναι αυτή των δύο μηχανόβιων που η πίσω μεριά του δερμάτινου μπουφάν τους φέρει στα αγγλικά τις λέξεις: Μοναχικοί άγγελοι, ενσώματη φυλή.
Ο Φώτης Κατσιμπούρης καταπιάνεται με ένα αγαπημένο του θέμα, τον αχωρόχρονο, το σημείο όπου η ύλη αποτελεί ξένη έννοια ή ιδεατή προβολή. Το επεξεργάστηκε και στον Σκιοφύλακα αλλά και στον Όρκο υλοποιώντας το στην επανεμφάνιση εκλιπόντων είτε ως σκιές που τιμωρούν ή προφυλάσσουν είτε ως την βαμπιρική ύπαρξη του Κωνσταντή για την εκπληρωση του όρκου προς τη μητέρα του. Στο «ανάμεσα σε δυο αγγέλους» ο Γιώργος και ο μεγαλύτερός του φίλος μοιάζουν σαν κοινοί άνθρωποι, όμως η εμφάνισή τους -σε όσους έχουν το χάρισμα ή την πίστη-αποτελεί την υλοποίηση της φωνής της συνείδησης κατά εμένα, την καθοδήγηση από κάτι ανώτερο που έχει συμφιλιωθεί ή ενστερνιστεί την ιδέα της αρετής, κατά τον δημιουργό του.
Δεν είναι ένα εύκολο μυθιστόρημα καθώς καταπιάνεται με θέματα που δεν θα πω ότι απευθύνονται στον μυημένο, αλλά σε αυτόν που έχει διάθεση να προβληματιστεί και όχι απλά να το διαβάσει άκοπα και μετά να πει «ήταν ένα καλογραμμένο βιβλίο».Φυσικά είναι καλογραμμένο. Ο Φώτης Κατσιμπούρης κατέχει την τέχνη και την τεχνική. Εκπαιδευτικός ο ίδιος και δοκιμασμένος συγγραφέας, αλλά και μελετητής με την ουσιαστική σημασία της λέξης. Ερευνητής της ανθρώπινης ύπαρξης μέσα από τη γραφή του και τις γραφές άλλων που αποτέλεσαν δικά του διαβάσματα και εναύσματα. Ο δημιουργός κατέχει απόλυτα το παιχνίδι των λέξεων, τη δυνατότητα όχι μόνο να ζωντανέψει τους διαλόγους του χρησιμοποιώντας διαφορετική γλώσσα για τον κάθε ήρωά του ανάλογα με την ηλικία, τη θέση, την προσωπική του αντίληψη ζωής, αλλά να δώσει τις διαφορετικές σημασίες της ίδιας λέξης με τρόπο που συνειδητά ή ασυνείδητα έχουμε αποτυπώσει στην καθημερινότητά μας.
Το σπουδαιότερο εύρημα στην τεχνική αυτής της μυθιστορίας είναι η οπτική γωνία. Και ναι, είναι αυτή του πανόπτη παντοδύναμου αφηγητή που κι αν εμείς τον βλέπουμε σαν έναν ευγενικό πλην απόμακρο Τσοπερά που αγαπάει τα λουλούδια, εκείνος δεν είναι παρά ο Αρχάγγελος.
«Ζυγίστηκες και βρέθηκες λειψός» είναι μια φράση που θα συναντήσουμε πολλές φορές στο μυθιστόρημα, κάτι όμως που χρησιμοποιούμε όλοι για να δηλώσουμε πως κάποιος δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες, τις δικές μας, της κοινωνίας. Όταν ακροβατείς στο μεταίχμιο, όντας ήδη σε μια κατάσταση αμφιθυμίας, η έννοια της μοναξιάς μπορεί να έχει διπλή σημασία. Ίσως αναφέρεται στον δονκιχωτικό Γιώργο που σε εποχές φόβου και ανάγκης θέλει να σώσει την αθωότητα όχι τη δική του, μια και έχει ήδη κριθεί, αλλά της γυναίκας που αγαπάει πέρα από τον θάνατο, της Μελτίνης. Ίσως η πραγματική παγωνιά της ψυχής του Πάνου είναι αυτή που τον κάνει να χρησιμοποιεί τη μοναχικότητα σαν δόλωμα στη γυναικεία ευαισθησία ή σε εκείνο το μητρικό σε πλήρη σύγχυση με το ερωτικό φίλτρο.
«Να προλάβεις να εξελίξεις τον εαυτό σου πριν το κάνει η ζωή με τον χαοτικό τρόπο που αγαπά αυτή να το κάνει. Να ξέρεις πού θες να πας με κριτήριο την αρετή. Τότε θα είσαι έτοιμη απέναντι στη ζωή, αλλά και διαρκώς θα ετοιμάζεσαι, θα δουλεύεις συνέχεια πάνω στον εαυτό σου. Τότε, μπορεί αυτό που ζούμε σήμερα να το ξαναβρίσκουμε και στο μέλλον με έναν άλλον τρόπο, ίσως και καλύτερα από αυτό που ζούμε τώρα. Να το ξαναβρίσκουμε κάποιες φορές», λέει ο Γιώργος στη Μελτίνη στη σελίδα 34. Να πετύχει κανείς να βρεθεί στην αταραξία, εκεί που κανένα εξωτερικό ερέθισμα δεν είναι ικανό να δημιουργήσει αρνητικά συναισθήματα όπως ανασφάλεια, θυμό και φόβο. Να παγιωθεί αυτή η κατάσταση, να εξαπλωθεί στους γύρω. Αυτή η θέση χάριτος είναι το σχέδιο πάνω στο οποίο εργάζεται ο Γιώργος, αθόρυβα και μεθοδικά, ένα σχέδιο που μένει ημιτελές με το θάνατό του; Αυτό που θέλουμε πραγματικά να είμαστε ή να γίνουμε, ποτέ δεν σταματάει να ρέει. Ακόμη και αν υπαγορεύεται από την προβολή στα μάτια μας μιας ιδέας που συμπυκνώνει την αρετή, τον έρωτα και την αγάπη σε μία θέση συνειδητότητας, ενδεδυμένη με μια ανθρώπινη μορφή.
Γεννιόμαστε ποτισμένοι με το καλό και το κακό, λες κι αυτό έχει γραφτεί στο DNA μας. Υποκειμενικοί κανόνες μιας μητριαρχίας ή πατριαρχίας, μιας κοινωνίας και καταφυγή σε ποικίλες θεωρητικές ερμηνείες ή ερμηνευτικές θεωρίες. Άγγελοι σε χάρη ή έκπτωτοι, όπως εμείς ορίζουμε τον καθένα γύρω μας, ανάλογα με τη δική μας χάρη ή πτώση. Μοναχικοί άγγελοι, μέλη μιας ενσώματης φυλής. Embodied clan είναι ο αγγλικός όρος που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας και θα σταθώ σε αυτό για να δώσω τη δική μου και μόνο ερμηνεία. Χρησιμοποιώντας τη λέξη ενσώματος στο ρούχο που καταδεικνύει το status του μηχανόβιου, αλλά και χρησιμοποιώντας αυτό το μεταφορικό μέσο που δηλώνει την πλήρη ελευθερία έρχεται στο νου μου η ενσώματη νόηση και η ανάπτυξη επιδεξιότητας χειρισμού, η ικανότητα εν ολίγοις του ανθρώπου να αλληλεπιδρά, να μπαίνει εντός του περιβάλλοντός του, αναπτύσσοντας μη νοητικές δεξιότητες, όπως είναι η οδήγηση της μοτοσικλέτας και κάνοντας κατά ένα τρόπο τον εγκέφαλο που νοεί και τον κόσμο που νοείται αν όχι ενιαίους, τουλάχιστον σε μία εντεινόμενη προσπάθεια αποποίησης αυτής της δυϊκότητας.
Η μεγάλη έκπληξη που μου επεφύλασσε το «ανάμεσα σε δύο αγγέλους» ήταν δύο σημεία. Λίγο πριν το τέλος, η σκηνή σε ένα ξεχασμένο οίκημα εκεί που οδηγεί η παλιά έξοδος Τρίπολης προς Αθήνα, μια ταμπέλα με τον αριθμό 2002 κι ένα αγγελικό μπλουζ. Μέσα στην ησυχία της ώρας που διάβαζα και την αντίστοιχη νοητική νιρβάνα με ταρακούνησε δημιουργώντας τόσο δυνατά συναισθήματα που επί ώρα αναρωτιόμουν τι είναι αυτή η τέχνη να παρασύρεις τον αναγνώστη σου μέσα σε ελάχιστες γραμμές καθώς εκπληρώνεται εκείνο το «ας σε έβλεπα για τελευταία φορά», η ευχή της Μελτίνης.
Το τέλος ήταν η δεύτερη έκπληξη, άλλη μία αλληγορία πάνω στις επιθυμίες και θεωρήσεις της ορατής πραγματικότητας, μία ξεκάθαρη πλέον σύνοψη της αρμονικής διαφορετικότητας και ιδανικής ποικιλότητας κάτω από έναν τίτλο που εμπεριέχει επίσης την αλληγορία, αλλά και τη λεπτή και σοφή ειρωνεία που απορρέει από τα κείμενα του συγγραφέα. Λεπτή και σοφή γιατί στηλιτεύει γνωρίζοντας όμως πως ο κάθε άνθρωπος δοκιμάζεται για να ζυγιστεί.
Ανάμεσα σε δύο αγγέλους: ένα μυθιστόρημα όπου η κάθε λέξη κρύβει τόσα νοήματα όσα αυτός που έχει ανοιχτά τα μάτια της ψυχής του είναι έτοιμος να δει.